Beknopte informatie, links & tips

Beeldbank: Meer over ‘helpers en helpen’

Beeldbank - Omkijken naar elkaar en anderen.jpg

Introductie: Omkijken naar elkaar en anderen

Op de beeldbank kom je in de eerste vijf rubrieken personen tegen zoals Albert Schweitzer, Florence Nightingale, Henri Dunant, Moeder Theresa en Pater Damiaan. De kennismaking met hun ongewone levensloop geeft te denken. Enerzijds blijkt uit hun doen en laten dat niets menselijks hen vreemd is. Anderzijds onderscheiden zij zich door op ongewone wijze naar anderen om te zien en hen naastenliefde te bewijzen. Hun geloofsinspiratie speelt daarbij een belangrijke rol.
Leerlingen weten uit eigen ervaring dat het belangeloos omkijken naar elkaar en anderen niet zomaar vanzelfsprekend is. Het wordt nog lastiger wanneer zoiets moeite kost. In dat geval ligt het voor de hand om er maar niet aan te beginnen.

Meer lezen »

Pater Damiaan: ‘Wij, melaatsen …’

Pater Damiaan, oftewel Jozef de Veuster, geboren in het Belgische dorp Tremelo (1840) was iemand die zich het lot aantrok van lepralijders. Hij was de eerste die zich uit vrije wil (!) in de leprakolonie op het Hawaïaanse schiereiland Molokai vestigde. Dat was in die tijd een zeer opzienbarende daad. Zijn levensverhaal maakt duidelijk dat helpen veel moeite kost en soms nog veel meer. Pater Damiaan was er niet op uit om een held of een heilige te worden, daarvoor was zijn volstrekt belangeloze inzet voor anderen te concreet. Damiaan vereenzelvigde zich daadwerkelijk met de ruim 700 melaatsen in het dorp Kalaupapa. Hij bouwde huizen en verzorgde zieken die in hun erbarmelijke situatie letterlijk wegrotten.

Meer lezen »

Moeder Teresa: 'The smile is the beginning of love'

Rond haar twintigste jaar werd zij door de orde van de zusters van Loreto naar India uitgezonden om daar als onderwijzeres te werken. Na verloop van tijd drong het tot Teresa door dat haar eigenlijke roeping niet bij het onderwijs, maar bij de zorg voor armen en zieken lag. Zij stichtte schooltjes in sloppenwijken, opvanghuizen voor verlaten kinderen, tehuizen voor mensen in stervensnood, enzovoort. Moeder Teresa, die op een geheel eigen wijze in het voetspoor van Jezus en Franciscus van Assisi haar werk deed, werd voor velen een ‘icoon van naastenliefde’. Voor zover dat in het belang was van de armen en zieken in de sloppen van de miljoenenstad Kolkota, liet zij zich dat aanleunen.

Meer lezen »

Henry Dunant: ‘De vader van het Rode Kruis’

Dat de als Jean Henri Dunant in Genève geboren zakenman uiteindelijk de oprichter zou worden van het internationale Rode Kruis (1863), was een toevallige samenloop van omstandigheden.
Op doorreis in Italië (1859) raakte hij bij het plaatsje Solferino betrokken bij de dramatische gevolgen van een veldslag waarbij 300.000 soldaten uit Frankrijk, Italië en Oostenrijk betrokken waren.Hij voelde zich geroepen om samen met de pastoor en de vrouwen van het naburige stadje Castiglione hulp te verlenen aan de duizenden slachtoffers. Zij hielpen als ‘Samaritanen’ iedere soldaat ongeacht zijn nationaliteit.
Het uitgangspunt van Dunant was "tutti fratelli", dat wil zeggen: “wij zijn allemaal broeders van elkaar”.

Meer lezen »

Personen - Florence Nightingale (4) - 1858 - National Portrait Gallery, London.jpg

Florence Nightingale: ‘The lady with the Lamp’

Haar bijnaam ‘The lady with the Lamp’ doet op het eerste gehoor denken aan een sprookje. Zo begon het leven van Florence wel. Haar vader was een rijke magnaat. Het gezin telde twee dochters. De oudste heette Frances Parthenope, genoemd naar de Griekse naam voor Napels in Italië waar zij in 1819 werd geboren. De jongste kwam in 1820 in de Italiaanse stad Florence ter wereld. Vandaar haar voornaam Florence. De beide meisje ‘Parthe’ en ‘Flo’ leefden in luxe. Toen Florence haar moeder en zus vertelde dat zij zieken wilde verplegen, riep dat bij hen grote verbijstering op. Geen wonder: dat werk werd destijds verricht door ‘gevallen vrouwen’, die nergens anders meer voor deugden.

Meer lezen »

Personen - Albert Schweitzer - (16d) Schilderij Museum Kaysersberg.jpg

Albert Schweitzer: theoloog, musicus, filosoof en arts

Op school was hij een nogal matige leerling. Maar wel kon de jonge Albert op het kerkorgel de gemeentezang begeleiden. Dat dezelfde Albert later met succes zijn studie theologie afrondde en ook nog eens medicijnen ging studeren, wekte verbazing. Nog opmerkelijker was zijn besluit om in Afrika zendingsarts te worden. De switch in zijn veelbelovende carrière riep onbegrip op. Pas later werd duidelijk wat Schweitzer bedoelde met zijn ethische uitgangspunt 'eerbied voor het leven'. Niet alleen door zijn werk in de rimboe van Afrika, maar ook door zijn felle protest tegen de bewapening.

Meer lezen »

Geloven & doen

Geloven heeft alles te maken met het helpen van degenen die geen helper hebben. Kortweg gezegd: geloven is ook doen. Dat besef maakt van meet af aan deel uit van de Joodse en de Christelijke traditie. De opdracht om te zien naar anderen in noodsituaties en de humane opdracht om liefde jegens de ander (Charitas) te betonen, is overigens ook direct te herkennen in andere tradities. We beperken ons nu tot twee illustraties uit de kunstgeschiedenis over ‘de werken van barmhartigheid’, of ‘de zeven deugden’. Het betreft achtereenvolgens een schilderstuk van ‘De meester van Alkmaar’ (circa 1490 - 1510) en een prent van Pieter Breugel de Oude (1520 - 1569). Beide kunstenaars hebben zich laten inspireren door woorden van Jezus in Matteüs 25: 31 - 46.

Het advies is om eerst de onderstaande toelichtingen te lezen. Wil je vervolgens de voorstellingen inclusief de afzonderlijke details downloaden? Dan kun je terecht bij de rubriek Beeldbank 7: Christelijke Wereld.

Het is opvallend dat ‘De meester van Alkmaar’ en Pieter Breugel de Oude de persoon van Jezus Christus centraal stellen. Kennelijk willen zij beiden duidelijk maken dat hulp geven aan wie geen helper heeft, in wezen een geloofsopgave is. Klik voor de afbeeldingen en toelichtingen op de onderstaande links.